Χαρίλαος Πετρόπουλος
Ο καραγκιοζοπαίχτης Χαρίλαος Πετρόπουλος Στην περιοχή του Συντριβανίου, αμέσως σχεδόν μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, έμελλε "δια χειρός" Χαρίλαου Πετρόπουλου να δει το φως η πρώτη ελληνική παράσταση Καραγκιόζη στη Θεσσαλονίκη. Ο μπερντές του υπήρξε το σχολείο - αφετηρία πολλών καραγκιοζοπαικτών στο βορειοελλαδίτικο χώρο, που αργότερα "όργωσαν" καλλιτεχνικά τη Μακεδόνικη γη, υψώνοντας την τέχνη του λαού, την τέχνη του Θεάτρου Σκιών. Στο Συντριβάνι λοιπόν, θα σκαρώσει ο Χαρίλαος το θεατράκι του -"αυτή την ευχάριστη μικρή φωλίτσα την περιχαρακωμένη με πρασινάδες" όπως το χαρακτήρισε ο Στρατής Δούκας σ' άρθρο του. Εκεί το σκωπτικό πνεύμα κι η θυμοσοφία του Καραγκιόζη, σε συνδυασμό με του Χαρίλαου την αξιοσύνη θα περάσουν " γενεές δεκατέσσερες", όλα τα κοινωνικό- ιστορικά γεγονότα μιας πόλης, που προσπαθούσε να μπαλώσει τις πληγές της ανάμεσα σε δύο παγκόσμιους, κάμποσα κινήματα και τους χιλιάδες των αχθοφόρων της προσφυγιάς. Κατηφόριζε καθημερινά ο Χαρίλαος, μ' ένα τεφτεράκι στο χέρι, στα στέκια των σιναφιών και τις πιάτσες, στο Καπάνι, στο Μοδιάνο, στο Μπεζεστένι, σε ταβέρνες, μαγέρικα και καφενέδες κι έπιανε τα μηνύματα των καιρών, τα ζόρια του κοσμάκη, τη φωνή και την ανάγκη της εργατιάς. Το βράδυ στη "μάντρα", ο Καραγκιόζης του τα κριτικάριζε με μια γλώσσα που "κόκαλα δεν είχε και κόκαλα τσάκιζε". Οι παραστάσεις του ήταν ένα θέατρο μάχιμης επικαιρότητας και το χιούμορ του αντικατόπτριζε τις ρυτίδες της κοινωνίας. Η "μάντρα" του Χαρίλαου! Χαρτί του μέτρου κι ώχρες της δεκάρας, τελαρωμένα σε ταμπλό στην είσοδο, πληροφορούσαν την "αξιότιμον πελατείαν", για τη βραδινή "θεαματική κι αλησμόνητη" παράσταση. Δικαίωμα στο όνειρο με λίγες δραχμές. Τρία κουδουνίσματα λοιπόν και "Αβάντι μανέστρο, έξω φτώχεια, μέσα λόρδα". Το γέλιο θα διαδεχόταν μια πικρή γεύση, για τους πόθους και τις ελπίδες ενός λαού, που αρμένισαν και πάνε, αφήνοντας στην πλατεία το μεράκι, μια σκωπτική διάθεση και μπόλικο αγιόκλημα. Ο Χαρίλαος συμμετείχε ενεργά στην κοινωνική ζωή της Θεσσαλονίκης. Ευγενικός κι ανιδιοτελής, γλυκομίλητος κι ετοιμόλογος, ομορφάντρας και γενναιόδωρος. Έπαιζε ο Χαρίλαος από το Πάσχα μέχρι τις αρχές του φθινοπώρου. Από τον μπερντέ του πέρναγαν 2500 πρόσωπα και 200 σκηνικά. Σαν έπαιζε η φωνή του ακούγονταν στις ντάπιες του Γεντί Κουλέ και στη βόλτα της παραλίας. Δικιά του εφεύρεση ο διπλός μπερντές κι άλλες καινοτομίες της τέχνης. Ο καραγκιόζης του έσκαψε μνήμες, γιόμισε ψυχούλες, γκρέμισε μίση, διέσωσε την ανθρωπιά κι έκανε τις πεζές καλοκαιριάτικες νύχτες "γεμάτες όνειρα, σπαρμένες μάγια". Τα όνειρα και τα μάγια, που πάντα μας χαρίζει ο Καραγκιόζης, ένας ξυπόλητος "φουκαράς", τόσο παλιός και τόσο επίκαιρος, όσο τα μπαλώματα της κοινωνίας μας. Η μπότα των Γερμανών στην Κατοχή, ισοπέδωσε κοντά στα τόσα και το χρώμα της περιοχής στο Συντριβάνι. Λίγο πριν η μάντρα του Χαρίλαου είχε σωπάσει. Λένε ότι τα καλοκαιριάτικα βράδια ακόμα ακούει κανείς, σαν σε φεγγαρόγνευμα, τη φωνή του Χαρίλαου πάνω στα κάστρα να χαιρετά λυπημένα το "αξιότιμο κοινό", τους "Μπαγιάτιδες", τη Σαλονίκη. "Ώπα-ώπα έεεεεεεε, γεια σας πέρα για πέρα". Ίσως δεν κλαίει γι αυτά που φύγαν, αλλά γι αυτά που έρχονται!
|